Futuryzm miast przemysłowych – Sto lat Wolfsburga/Nowej Huty - 1Futuryzm miast przemysłowych – Sto lat Wolfsburga/Nowej Huty - 2

Futuryzm miast przemysłowych – Sto lat Wolfsburga/Nowej Huty

[ Wolfsburg ]
wystawa Kunstverein Wolfsburg
10. grudzień 2005 - 19. luty 2006
artyści uczestniczący: Daniel Banaczek (Kraków), Neil Cummings & Marysia Lewandowska (Londyn), Rafał Jakubowicz (Poznań), Folke Köbberling (Berlin), Pia Lanzinger (Berlin), LPG Cottbus, Modulorbeat (Münster/Westfalen), Raumlabor (Berlin), Silke Riechert (Drezno), Robert Rumas (Gdańsk), Janek Simon (Warszawa), Łukasz Stanek (Londyn/Delft)

W trakcie trwania dwóch warsztatów organizowanych w lecie 2005 roku w Wolfsburgu i Nowej Hucie zaproszeni goście dyskutować będą z ekspertami obydwu miast na temat możliwych scenariuszy rozwoju pojęcia pracy, miasta i społeczeństwa. Bazując na efektach tych rozmów artyści wyprodukują nowe prace, które zostaną zaprezentowane w Kunstverein Wolfsburg oraz w tamtejszej przestrzeni miejskiej. Następnie nieco zmodyfikowane i rozwinięte eksponaty będzie można oglądać w Nowej Hucie, w Łaźni Nowej jak i na ulicach miasta.


Miasto Nowa Huta zostało zaplanowane i wybudowane z powodu huty. Dziś znajduje z niej zatrudnienie zaledwie znikoma część pracowników. Stąd i znaczenie miasta uległo całkowitej zmianie. Większym pracodawcą jest dziś lokalny rynek.
Stosunek między miastem Wolfsburg a koncernem Volkswagen ma podobne korzenie. Czy w przyszłości sytuacja rozwinie się podobnie jak w przypadku Nowej Huty? Skoro deindustrializacja Europy systematycznie posuwa się na przód, a Volkswagen przenosi swoja produkcję do innych krajów, jaki będzie to miało wpływ na obraz miasta Wolfsburg? To pytanie podjęli w swojej pracy wideo-fotograficznej Neil Cummings & Marysia Lewandowska.

Rynek pracy w Chinach jest dla Volkswagena o wieje bardziej lukratywny niż w Europie. W 2005 roku tamtejszy udział w sprzedaży Volkswagena wynosi 29% a koncern obecny jest w Chinach z dwoma firmami Joint Ventures. Do tego faktu odnosi się praca Folke Köbberling:
przenosimy się w rok 2039. Miasta Wolfsburg nie ma już na niemieckiej mapie. Jego najważniejsze budynki, jak i cały teren Volkswagena został zrekonstruowany jako park tematyczny w należącym do Chin regionie Chunguan. A w pierwotnym miejscu tylko słupek drogowy przypomina o koncernie. Na banderze widnieje zaś napis po chińsku z obrazem Wolfsburga informujący o otwarcie parku tematycznego w Chinach z okazji 100-letniego Jubileuszu powstania miasta w Niemczech.

Jaka przyszłość czeka miasto? Ja z istniejącej substancji można w ogóle rozwinąć coś nowego? Czy będziemy niebawem żyć w pustych zakurzonych miastach-muzeach, nie mając pojęcia, co uczynić z ta wielka przestrzenią?
Kto będzie kontrolował i kształtował te przestrzenie przyszłości, kiedy kontrola nad przestrzenią nie będzie już konieczna, aby działać ekonomicznie w skali globalnej, a kontrolowane przestrzenie zanikną pozostawiając jedynie korytarze tranzytowe i przeogromne miasta wyspy? Robin Hood?
Po tych przestrzeniach porusza się skonstruowany przez Raumlabor pożeracz miast. Pozbawia substancje starych miast i osiedli podłoża, pochłania ja za smakiem i poddaje jej procesowi radykalnej przebudowy (który, skrywa się we wnętrzach kolosalnej maszyny). Z tyły maszyny ulatnia się nowa substancja, pewnego rodzaju nowopowstała cywilizacyjna pierwotna wydzielina opuszcza kolosa. A z niej powstają nowe osiedla i miasta.

Jakie byłyby skutki potencjalnej przyszłej katastrofy albo kryzysu ekonomicznego, w wyniku których „świat, jaki dzisiaj znamy” (Wallerstein) przestałby istnieć? Samo zaopatrzenie w miastach zyskało by na znaczeniu, uważa artysta Janek Simon. Zainspirowany przez Alison Sterlings wykład o nieformalnej ekonomii w Nowej Hucie snuje wyobrażenie Wolfsburga bez Volkswagena i wynikającej z tego potrzeby sięgnięcia po pierwotne środki produkcji. W swojej pracy „Edible Wild Plants of Lower Saxony“ gromadzi praktyczną wiedzę na temat jadalnych dzikich roślin na terenia Dolnej Saksonii. Tą wiedzę przekazuje dalej Kunstverein Wolfsburg. Wyniki swojej pracy referuje, gotuje i prezentuje na przygotowanej przez siebie wystawie.

Ingo Vetter wraz ze studentami brandenburskiego Uniwersytetu Technicznego w Cottbus przygotują uroczysty pochód z okazji stuletniego jubileuszu. Wspólnie przyozdobią centrum miasta wokół kina Imperial. Model pojazdu użytego w pochodzie zostanie wystawiony na wystawie w Kunstverein Wolfsburg. Od 10 do 15 pojazdów unaoczni poszczególne aspekty prawdopodobnej przeszłości w czasie przyszłym dokonanym. Możliwe tematy to „Symultacje produkcji samochodów w fabryce Volkswagena“, „50 lat partnerstwa miast Wolfsburg-Nowa Huta“ bądź „100 lat deptaków“.

Grupa Modulorbeat zbadają historię i możliwą przyszłość obydwu miast w rozmowie z ich mieszkańcami. Na wystawie zostaną zaprezentowane fragmenty ich wypowiedzi.

Silke Riechert w swojej pracy „Detroit Blues“ podejmuje temat obietnicy szczęścia w nowoczesnych społeczeństwach przemysłowych. Wystawa jest okazją do refleksji nad różnymi tematami fordyzmu. Produkcja masowa oraz masowe formy mieszkaniowe mają symbolizować nastanie nowej epoki. Możliwości technologiczne i bogactwo osiągnięte przez wysoką liczbę zbyt urozpowszechniają wizję demokracji i wolności. Co jednak się dzieje z obietnicami modernizmu w czasach zdradzonych utopii?
Silke Riechert zbuduje futurystyczny, postindustrialny modelowy krajobraz, na którym przedstawi resztki obietnic modernizmu i fordyzmu. Do rzeźby krajobrazu dołączy obrazy, teksty, slogany i krótkie formy filmowe oraz opracuje je w kompleksowy scenariusz. Praca ta funkcjonuje jako archiwum, które gromadzi sposoby patrzenia na fenomen społeczeństwa przemysłowego prezentowanego przez autorów, artystów i fotografów. A spojrzenie sięga także ku przyszłości na nowe eksperymentalne pomysły dotyczące przestrzeni społecznej i nieformalnej gospodarki.


Futuryzm miast przemysłowych
otwarte sympozjum
10. grudzień 2005
Kunstverein Wolfsburg
referenci: Ewa Charkiewicz, Jacek Dominiczak, Albrecht Göschel, Ulfert Herlyn/Wulf Tessin, Rolf Kreibich, Arno Paulus, Jarosław Urbański

Otwarciu wystawy towarzyszy międzynarodowe sympozjum, na którym wykłady wygłoszą eksperci z zakresu architektury, socjologii, urbanistyki i futurologii, towarzyszyć mu będzie dyskusjia z uczestniczącymi w projekcie artystami.
miejsce imprezy
Kunstverein Wolfsburg
Łaźnia Nowa, Nowa Huta
terminy imprezy
Wolfsburg: 10 grudzień 2005 – 19 luty 2006
Nowa Huta: 14 październik – 12 listopad 2006
instytucje uczestniczące
Kunstverein Wolfsburg
Łaźnia Nowa, Kraków-Nowa Huta
Instytut Goethego w Krakowie